کد مطلب:12334 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » احكام

چرا گوشت بعضي حيوانات حرام است؟

در مورد فلسفة احكام، به طور كلّي، بايد به موارد ذيل، توجه شود:

1. همة اَحكام الهي، داراي حكمت بوده و بر اساس مصلحت يا دفع مفسده است، ولي ممكن است براي ما، مشخَّص نباشد.

2. اَحكام دين، دو دستهاند: الف) فلسفه و حكمت آنها بيان شده است، مانند نماز (عنكبوت، 45) و شراب (مائده،91) ب) فلسفه آن بيان نشده است، مانند حرمت و نجاست گوشت خوك.

3. اين كه سبب بيان نشدن علل و حِكَم بعضي از اَحكام مانند اختلاف عدد ركعت نمازها و حرمت گوشت خوك چيست، چند احتمال وجود دارد:

الف) براي امتحان بندگان، و معلوم شدن اين كه آيا بدون چون و چرا، از او اطاعت ميكنند يا نه، باشد.

ب) فوائد و آثار بعضي از احكام، تنها، مربوط به اين دنيا نيست تا ما بتوانيم به آن پيببريم، بلكه بسياري از آنها، در جهان آخرت تأثير دارد و ما، تا خود، وارد آن جهان نشويم، نميتوانيم به آثار آنها دست يابيم.

ج) اگر پزشك بگويد از اين قرص، صبح، دو عدد، ظهر و عصر و عشأ، چهار عدد و مغرب، سه عدد بخوريد، آيا سبب اين دستور را ميپرسيم؟ سبب نپرسيدن، اين است كه ما، به او اعتماد داريم و ميدانيم، حتماً، به نفع ما دستوري را داده است در مورد احكام خداوند هم همين طور است.

غذاهايي كه از سوي شرع حرام شده، همچون ساير محرمات الهي فلسفه خاصي دارد; گاهي تحريم چيزي به خاطر بهداشت و حفظ جسم است و گاهي به خاطر تهذيب روح و زماني به خاطر حفظ نظام اجتماع.

منتها اين نكته شايان ذكر است كه مرزهاي بهداشتي برخي محرمات معلوم شده و برخي هنوز در هالهاي از ابهام است. براي نمونه در مورد گوشت مردار گفتهاند: اين گوشت باعث ضعف و رنجوري بدن و كاهش نيرو است و در دستگاههاي بدن از اين گوشت نميتوانند خون سازي سالم داشته باشند.(تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 588، دارالكتب الاسلامية.)

هم چنين فلسفة تحريم گوشت خوك به انگلهاي خطرناك آن (ترشين و كرم كدو) محدود نميشود. امروزه در علم غذاشناسي ثابت شده كه غذاها از طريق تأثير در غدهها و ايجاد هورمونها، در روحيات و اخلاق انسان اثر ميگذارند. خوك حتي نزد اروپائيان كه بيشتر گوشت آن را ميخورند، سمبل بي غيرتي است. خوك در امور جنسي فوقالعاده بيتفاوت و لاابالي است و علاوه بر تأثير غذا در روحيات كه از نظر علم ثابت است، تأثير اين غذا در لااباليگري در مسائل جنسي مشهود است.

تأثير غذا در روحيات در روايات نيز انعكاس دارد. در روايتي دربارة خون ميخوانيم: آنها كه خون ميخورند آن چنان سنگدل ميشوند كه حتي ممكن است دست به قتل پدر و مادر و فرزند خود بزنند.(وسائل الشيعه، شيخ حر عاملي، ج 16، ص 310، مكتبة الاسلامية.)

گوشت حيوانات وحشي مانند شير، پلنگ و... نيز از اين قاعده مستثني نيستند و تأثيرات بسيار نامطلوب آنها در اخلاق و روح انسان مشهود است.